تنبلی شناختی یا اختلال نقص توجه و تمرکز؟!
حدود ۲۵ تا ۵۰ درصد تنبلی شناختی Sluggig Cognitive Tempo(SCT) یک اختلال شناختی است. تنبلی شناختی با نشانه‌های اختلال نقص توجه و تمرکز شباهت های زیادی دارد و تشخیص افتراقی این دو اغلب بسیار مشکل است. در زمینه تنبلی شناختی پژوهش ها اندک است؛ اما علائم زیر مشخصه این اختلال می باشد:
- فرد در عالم خیال و به اصطلاح هپروت است.
- در طول روز خواب‌آلود هست.
- رؤیاپردازی‌های زیادی در روز دارد.
- عدم انسجام در افکار فرد وجود دارد.
- سطح فعالیت فرد پایین است و خیلی زود خسته می‌شود.
- فرد فراموش می‌کند چه چیزی گفته است و به‌آسانی گیج می‌شود.
- فرد انگیزه کافی برای به پایان رساندن کارها ندارد.
- فرایند فکر کردن او کند است.
- مشکل در بیان افکارش دارد.
- رفتارهای او کند هستند.
بین نشانه‌های تنبلی شناختی ( SCT ) و اختلال نقص توجه و تمرکز همپوشانی وجود دارد اما تفاوتهای زیر را می توان در افتراق این دو گروه لحاظ کرد:
– افراد SCT در فرایندهای ادراکی، توجه انتخابی، جهت دادن به توجه مشکل بیشتری دارند. کارکردهای اجرایی این افراد بهتر از افراد دارای نقص توجه عمل می‌کنند.
– افراد SCT در مراحل ابتدایی انجام یک کار که نیاز به توجه انتخابی دارد؛ به مشکل برمی‌خورند. این افراد به دلیل اینکه تفکر کند بوده و یا آشفتگی، در تفکر خود دارند.
– افراد SCT درونگرا، رؤیاپرداز هستند و در دنیای خودشان هستند.
– ۳۰ تا ۶۳ درصد افرادی که نشانه‌های نقص توجه و تمرکز را دارند، علائم SCT را نشان می‌دهند.
– اختلال SCT بیشترین رابطه را با نشانه های اضطرابی، ناراحتی و غم زیاد و یا اختلالات نافرمانی مقابله‌ای و سلوک دارد:
– اختلال SCT به‌عنوان یک اختلال مجزا در راهنمای تشخیصی آماری بیماری های روانی جایگاهی ندارد و اغلب اوقات در قالب تشخیص‌های بیش فعالی یا اختلالات اضطرابی نشانه‌های آن توجیه می‌شوند.
مطالعات زیادی در ازمینه تنبلی شناختی انجام نشده است و به همین دلیل روش‌های درمانی مجزا و مشخصی برای آن ارائه نشده است. اما نشانه‌های آن اهمیت زیادی دارند چون تأثیر منفی بر کیفیت زندگی می‌گذارند و منجر به افزایش استرس، کیفیت زندگی پایین، اختلال در کارکردهای روزانه و در موارد شدید رفتارهای مرتبط با خودکشی می شود.
