Neuroplasticity(انعطاف پذیری عصبی مغز) و ADHD
بسیاری از دانشمندان معتقد بودند مغز پس از سپری شدن دوران کودکی دیگر تغییر نمی کند. اما اکنون دانشمندان دریافتند که مغز مانند پلاستیک می تواند حالت های مختلف به خود بگیرد و به اصطلاح به آن Neuroplasticity یا همان انعطاف پذیری عصبی مغز می گویند
Neuroplasticity بخش عضله سازی مغز است.
آنچه که اغلب انجام می دهیم، در آن قوی تر می شویم، و آنچه که انجام نمی دهیم آرام آرام محو می شود.
تلاش مغز برای بهبو عملکرد خود در پاسخ به محرک‌ها به واسطه‌ی سازماندهی مجدد ساختارها و عملکردها‌یش در سطح اتصالات عصبی، انعطاف‌پذیری مغزی یا Neuroplasticity می گویند.
جردن گرافمن، ۴ نوع از Neuroplasticity یا انعطاف‌پذیری عصبی را شناسایی کرد.
در ادامه به بررسی آن ها و تاثیرات هر یک بر روی علائم ADHD می پردازیم .
(Compensatory masquerade)
در این نوع از نوروپلاستیسه، مغز بخشی از نقص های خود را جبران می کند.
گاهی یکی از عملکردهای شناختی به شدت ضعیف است و عملکرد شناختی دیگر به خوبی عمل می کند. در نتیجه مغز با استفاده از آن به جبران نقص در عملکرد شناختی ضعیف می پردازد.
به عنوان مثال
یه فرد ADHD از حافظه کلمات ضعیفی برخوردار است و نمی تواند اسم سه تا از خیابان هایی که همیشه از آن می گذرد تا به محل کارش برسد را به خاطر بسپارد. در نتیجه با استفاده از حافظه شکلی خود برای پیدا کردن این خیابان ها استفاده می کند، و به جای اسم، شکل آن خیابان ها را به خاطر می سپارد.
در توانبخشی شناختی، توسط غربالگری ضعف و قدرت در عملکردهای اجرایی مشخص می شود. و سپس در ابتدا روی عملکرد اجرایی که ضعیفتر است کار می شود تا ارتقا پیدا کند و بعد با تمرینات پی در پی عملکرد اجرایی که به خوبی عمل می کند را نمی گذارند افت کند.
(Map expansion)
افزایش حجم ناحیه‌ای از مغز با تمرین مکرر،همانطور که عضله در شخصی که شروع به ورزش کردن می کند با تمرین شروع به قوی شدن و بزرگ شدن میشود.
ناحیه ای از مغز که مخصوص به یک عملکرد اجرایی، با تکرار یک رفتار یا تمرین مکرر شروع به رشد می کند. و پس از کامل شدن یادگیری به اندازه قبلی خود بر می گردد.
در توانبخشی شناختی، با تمرین مکرر می توان هر کدام از عملکردهای اجرایی که توسط ADHD در آن ها نقص ایجاد شده را بهبود بخشید.
(Homologous area adaptation)
مغز دارای دو نیمکره چپ و راست است. ، اگر بخشی از مغز در نمیکره چپ در دوران رشد و نمو اولیه آسیب ببیند. ، مغز اطلاعات این بخش آسیب دیده را انتقال می دهد ناحیه مشابه و همولوگ نمیکره راست.
نقطه ضعف این نوع از نوروپلاستیسه در این است که ممکن ناحیه همولوگ نتواند دو تا کار را صحیح به طورهم زمان باهم انجام بدهد. ، و فرد دچار اختلالاتی در انجام فرایند‌های مرتبط با آن ناحیه شود.
در افردا ADHD به خاطر نقاط ضعف در عملکرد مغزشان در برخی از قسمت ها، زمانی که این اتفاق می افتد،می تواند علائم ADHD را تشدید کند.
راهکار:
توانبخشی شناختی
با انجام توانبخشی شناختی دو کار می توان کرد
تقویت ناحیه همولوگ
بهبود عملکرد ناحیه آسیب دیده در مواردی که شدت آسیب کم است.
(Cross-modal reassignment)
گاهی اوقات برخی از قست های مغز، از ورود برخی از اطلاعات حسی مخصوص به خود محروم می شوند، اما اطلاعات حسی دیگر به این قسمت از مغز وارد میشود.
در افراد ADHD با نقص های فیزیکی، مانند نابینایی،ناشنوانی و… ورود این اطلاعات بدون فیلتر می تواند باعث تشدید علائم شود..
اما انجام تمرینات توانبخشی شناختی و کاردرمانی می تواند ورود این اطلاعات را مدیریت کرد و آن بخش از مغز با تمرین و تکرار مکرر رشد کرده و جا برای پردازش اطلاعات بیشتر را خواهد داشت.
ما در کلینیک ری را سعی کردیم تمرکزمان را روی رویکردهای نوآورانه در زمینه توانبخشی شناختی بگذاریم و با استفاده از نرم افزارهای روز توانبخشی شناختی همچون RehaCome به بهبود و ارتقای عملکردهای اجرایی مغز
هم در کودکان و هم در بزرگسالان بپردازیم.
تشخیص و ارزیابی اختلال ADHD( کلیک کنید)
بسته آموزشی نقص توجه و بیش فعالی
